جوان آنلاین: اثری که هم اینک در معرفی آن سخن می‌رود، همانگونه که از نام آن پیداست، «زندگی و مبارزات آیت‌الله شهید دکتر سیدمحمد حسینی بهشتی، به روایت اسناد» را به بررسی نشسته است. این پژوهش توسط محمدرضا سرابندی انجام شده و مرکز اسناد انقلاب اسلامی، به انتشار آن همت گماشته است. تارنمای ناشر در معرفی این کتاب، به نکات ذیل اشارت برده است:
«از جمله افرادی که نقش بارزی در تربیت جوانان و آگاه ساختن نسل جدید با تعالیم انسان‌ساز اسلام داشت و آن را به صورت یک مکتب مبارزه معرفی کرد، آیت‌الله دکتر محمدحسینی بهشتی از علمای برجسته حوزه بود. شهید بهشتی در دوم آبان ۱۳۰۷، در خانواده‌ای روحانی در اصفهان متولد شد. از چهارسالگی تحصیلاتش را در مکتب‌خانه آغاز کرد، سپس به دبستان رفت و در سال ۱۳۲۱ ش، تحصیلات متوسطه را رها کرد و برای فراگیری علوم دینی و حوزوی، رهسپار حوزه شد. تحصیلات حوزوی خود را در قم و تحصیلات دانشگاهی را در تهران ادامه داد و در ۱۳۳۰ ش، موفق به اخذ لیسانس از دانشکده معقول و منقول دانشگاه تهران شد. شهید بهشتی در نهضت ملی نفت و حوادث سال‌های ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲، نقش فعالی ایفا کرد. وی پس از شکست نهضت ملی به این نتیجه رسید که یکی از دلایل مهم این شکست، فقدان کادر تربیت شده باری مبارزه بوده است، لذا از این تاریخ به بعد تمام فعالیت خود را بر مسائل فرهنگی و تربیت نیرو‌های جوان متمرکز ساخت. تأسیس دبیرستان دین و دانش، ایجاد ارتباط بین دانش‌آموزان و طلاب، تأسیس مدرسه حقانی و ... از سوی ایشان را، می‌توان در همین راستا ارزیابی نمود. ایشان پس از مشخص شدن نقشی که در جریان قیام ۱۵ خرداد داشت، توسط ساواک به تهران انتقال یافت و در آنجا به همکاری با هیئت‌های مؤتلفه اسلامی پرداخت و پس از ترور حسنعلی منصور نخست‌وزیر وقت ایران، توسط این گروه و با استفاده از دعوتی که آیات عظام قم از ایشان برای هدایت مسجد جامع هامبورگ به عمل آوردند، عازم آلمان شد. دکتر بهشتی اقدامات فرهنگی و تربیتی خود را در آلمان، با تأسیس انجمن‌های اسلامی دانشجویان، اصلاح برنامه‌های مسجد جامع هامبورگ و برگزاری جلسات سخنرانی و پرسش و پاسخ ادامه داد. در سال ۱۳۴۹ ش به ایران بازگشت و فعالیت‌های خود را در مدرسه حقانی، شرکت در تهیه و تدوین کتب درسی (تعلیمات دینی) آموزش و پرورش، برگزاری جلسات هفتگی تفسیر قرآن و همکاری با روحانیون انقلابی ادامه داد که در سال ۱۳۵۴ ش به دستگیری ایشان انجامید، اما پس از مدتی آزاد شد. دکتر بهشتی نقش مؤثری در تشکیل جامعه روحانیت مبارز داشت و با اوج‌گیری تظاهرات مردمی علیه رژیم پهلوی، هدایت انقلاب و انقلابیون را در کشور بر عهده گرفت. منزل او در این زمان، مرکز تبادل مسائل مهم سیاسی بود. ایشان بار دیگر پیش از برگزاری مراسم بزرگ عاشورای سال ۱۳۵۷، دستگیر و مدتی بعد آزاد شد. با عزیمت امام خمینی به فرانسه، ایشان نیز عازم پاریس شد و به امر امام هسته اولیه شورای انقلاب را با همکاری بزرگان دیگری همچون آیات: مطهری، موسوی اردبیلی، هاشمی رفسنجانی و دکتر باهنر تشکیل داد. با پیروزی انقلاب اسلامی، دکتر بهشتی سمت‌های زیادی را برای اداره و پیشبرد انقلاب بر عهده گرفت که مهم‌ترین آن ریاست شورای انقلاب، نیابت رئیس مجلس خبرگان و ریاست دیوان عالی کشور بود. وی مؤسس حزب جمهوری اسلامی و اولین دبیرکل این حزب بود....»
